Τρίτη 4 Μαΐου 2010

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ;

Το ερώτημα αν έρχεται το τέλος των εφημερίδων ήταν το αντικείμενο μιας ενδιαφέρουσας ημερίδας που διοργάνωσε το ελληνικό τμήμα της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (ΕΕΔ) με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελευθερίας του Τύπου που είναι η 3η Μαΐου. Η εκδήλωση έγινε στην αίθουσα συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα και την παρακολούθησαν αρκετοί δημοσιογράφοι και άλλοι ενδιαφερόμενοι για τα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ).

Οι εισηγητές τόνισαν, σε γενικές γραμμές, ότι σήμερα, στον χώρο της επικοινωνίας και των ΜΜΕ, παρατηρούνται τέσσερις μεγάλες ανατροπές, που είναι:

-Η τεχνολογία και η ψηφιοποίηση, οι οποίες ασφαλώς επηρεάζουν τον έντυπο λόγο

-Η απομάκρυνση των νέων από την ανάγνωση εφημερίδων και η προσφυγή τους στα νέα ηλεκτρονικά μέσα

-Η ανακατανομή της διαφήμισης, που απομακρύνεται από τον γραπτό λόγο προς όφελος των νέων μέσων

-Οι δραματικές αλλαγές της άσκησης της δημοσιογραφίας

Η νέα δημοσιογραφία στηρίζεται στην στιγμιαία καταγραφή των γεγονότων, με αποτέλεσμα να μεταβάλλει τους τρόπους που σκεφτόμαστε και που διαβάζουμε. Μία από τις συνέπειες αυτών των μεταβολών είναι η κυριαρχία της άχρηστης γνώσης. Για παράδειγμα, από πληροφορίες έγκυρων εντύπων (Καθημερινή, Βήμα, Ναυτεμπορική, παλαιότερα ο Οικονομικός Ταχυδρόμος) υπήρχαν με κάθε λεπτομέρεια αυτά που συμβαίνουν σήμερα, είχαν περιγραφεί, υπογραμμιστεί κατ’ επανάληψη χωρίς να ιδρώνει το αυτί κανενός, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτικών ηγεσιών. Κατά συνέπεια, όλη η γνώση που προσφέρετο από αυτά τα έντυπα ήταν άχρηστη.

Από την άλλη πλευρά, η κυριαρχία της εικόνας και της στιγμής μεταβάλλουν τον τρόπο αντίληψης των καταναλωτών πληροφοριών και ειδήσεων, γεγονός που επηρεάζει και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν την επικαιρότητα. Έτσι, το τοπίο των ΜΜΕ έχει αλλάξει και οι αλλαγές αυτές είναι τόσο δραματικές που οδηγούν σε γενικευμένη κρίση.

Οι εισηγητές επεσήμαναν επίσης και ένα άλλο φαινόμενο που παρατηρείται στον χώρο των ΜΜΕ σήμερα: την πτώση των διαφημιστικών εσόδων. Έτσι, το διαφημιστικό μοντέλο χρηματοδότησης αρχίζει να ξεπερνάται και να μεταφέρεται προς τους αναγνώστες.

Στον νέο αυτό τοπίο, όπως υπογράμμισαν οι εισηγητές, αλλάζουν και οι θεμελιώδεις αρχές της δημοσιογραφίας, αυτές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η δημοσιογραφία των εφημερίδων. Στην εποχή του Διαδικτύου, η ταχύτητα και η αμεσότητα είναι πιο σημαντικές από την ακρίβεια, ενώ η τεχνολογία από μόνη της αναγορεύεται σε αξία.

Τέλος, υπογραμμίστηκε ότι η αξία που παράγεται από τις εφημερίδες και τα παραδοσιακά μέσα στηριζόταν μέχρι τώρα σε μία διαδικασία επιλογής πληροφοριών, με σπάνι πληροφοριών. Αντίθετα, το περιβάλλον του Διαδικτύου υποστηρίζει και τρέφεται από την αφθονία των πληροφοριών –η οποία, θεωρητικά, φτάνει στο άπειρο. Αυτή η αλλαγή σχετίζεται και με την απώλεια της ιδιότητας του δημοσιογράφου ως gatekeeper, δηλαδή ως μόνου παραγωγού ειδήσεων και ως μόνου υπεύθυνου της κυκλοφορίας των πληροφοριών στην δημόσια σφαίρα.

Στην ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση, κύριοι εισηγητές ήσαν ο Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλος, πρόεδρος του ελληνικού τμήματος της ΕΕΔ, ο Παύλος Γερακάρης, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αθλητικών Συντακτών (ΠΣΑΤ) και ο Διονύσης Κεφαλάκος, διευθυντής της εφημερίδας Ναυτεμπορική. Ειδικότερη έμφαση στις ανατροπές αυτές έδωσαν με τις παρεμβάσεις τους ο ευρωβουλευτής της ΝΔ καθηγητής Κ.Τσουκαλάς, ο διευθυντής του Ιδρύματος Προαγωγής της Δημοσιογραφίας «Αθ.Μπότσης» κ. Δημ. Ζαννίδης, ο ειδικός γραμματέας του ΠΣΑΤ κ. Γ.Μαμουζέλος, ο εκδότης κ. Γ.Τσιαμπάς και πολλοί νέοι δημοσιογράφοι. Την εκδήλωση χαιρέτισε ο κ.Αντωνακόπουλος, διευθυντής του γραφείου Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: