Γιατί η Δημοκρατία σιχαίνεται τις διαγραφές

Του Μπαμπη Παπαδημητριου (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

Αν κάποιος εφαρμόσει το πολιτικό πρότυπο Σαμαρά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τότε, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο συνασπισμός των κεντροδεξιών στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα όφειλε να διαγράψει τη Νέα Δημοκρατία. Η παραδοξότητα θα μπορούσε να φτάσει στα άκρα, αφού, μετά την «εδώ» διαγραφή του, ο Ελληνας ευρωβουλευτής Θόδωρος Σκυλακάκης θα παρέμενε καλοδεχούμενος σε αυτόν τον πλειοψηφικό σχηματισμό.

Είναι αλήθεια πως η ταύτιση της ελληνικής Δεξιάς με την κομμουνιστική υστερία σε οτιδήποτε μπορεί να εμφανίζεται ωφέλιμο για τη χώρα μας, προκαλεί. Η ανερμάτιστη αυτή επιλογή, συνδέεται με βραχύβιους και μυωπικούς υπολογισμούς, οι οποίοι, υποστηρίζονται από τη συστηματική εκτροπή των κομμάτων εξουσίας (και, δυστυχώς, όχι μόνον), από τον δημοκρατικό κανόνα της ελεύθερης γνώμης και της σύνθεσης μεταξύ διαφορετικών απόψεων.

Πρόκειται για τη χειρότερη απομίμηση που έχουν επιχειρήσει και τα δύο κόμματα, από όσα το ανιστόρητο τμήμα της ελληνικής Αριστεράς και η αυταρχική μετεμφυλιακή Δεξιά πλάσαραν στο μεταπολιτευτικό πολιτικό πεδίο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου μιμήθηκε τις αρχές του ελάχιστα «δημοκρατικού» και σίγουρα «συγκεντρωτισμού», που παραμένει η βασική οργανωτική αρχή του ΚΚΕ και κατόρθωσε να μετατρέψει ειλικρινείς κεντρώους σοσιαλιστές σε οσφυοκάμπτες του συνθήματος «ένας είναι ο πρόεδρος».

Η Νέα Δημοκρατία, ενίσχυσε τον εξευτελισμό της υιοθετώντας τις απειλές για τη μοίρα των προβάτων «σαν βγουν από το μαντρί». Με αποτέλεσμα να μη συσπειρώνει νέες δυνάμεις, ούτε ακόμη όταν ο Σημίτης της παρείχε απανωτές ευκαιρίες. Πάντως, ακόμη κι αν το νεο-καραμανλικό πρόγραμμα, που εκπόνησε στο γύρισμα του αιώνα ο συνταξιούχος Σουφλιάς, δεν ακολούθησε τις ανοιχτές διαδικασίες της Χαλκιδικής του εξευρωπαϊσμένου καραμανλισμού, απηχούσε σε κάθε περίπτωση με πιο αυθεντικό τρόπο μια εναλλακτική πλατφόρμα πολιτικής.

Η αυθαιρεσία του προέδρου-αρχηγού είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που εισήγαγε ο Ανδρέας με την αυταρχική στροφή της συνταγματικής αναθεώρησης του 1985. Τα θεσμικά πρωτεία του πρωθυπουργού, καταστρέφουν με απόλυτη σιγουριά τη δημοκρατία σε ό,τι αφορά την αυτόνομη εσωτερική λειτουργία των κομμάτων εξουσίας. Μετατρέπονται, έτσι, σε λέσχες πατρικίων, οι οποίες ελέγχονται εναλλάξ από παρέες της πολιτικής. Μάλιστα, η μιντιακή επιστροφή του ενεχύρου δακτυλιδιού από τον Σημίτη στον Γιώργο Παπανδρέου, αποτελεί μια από τις μαύρες σελίδες της δημοκρατίας μας, που ανανέωσε τη μεσαιωνική αντίληψη του αρχηγού. Θυμηθείτε τους άγριους φυλετικούς πανηγυρισμούς για την επιστροφή του τροπαίου στα πολιτικά εδάφη του παπανδρεϊσμού, όταν οι τηλεοράσεις συνόδευσαν σε πραγματικό χρόνο (live) το νέο αρχηγό στην κοιτίδα που προσφέρει ο τόπος Καλέντζι.

Στη σταλινική παράδοση, που εξήγησε στο ρηχό μυαλό πολλών αστών πολιτικών την αντοχή της ριζοσπαστικής Αριστεράς, προστέθηκε η προεδρική πρωθυπουργία. Δεν ξέρω αν ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μείνει στην Ιστορία για άλλο λόγο πλην της πολιτικής του Μνημονίου. Οφείλουμε πάντως να τον θυμόμαστε επειδή εισήγαγε με θαυμαστή επιτυχία και συγκρότηση έναν ακόμη «θεσμό»: την εκλογή του προέδρου του κόμματος και υποψηφίου πρωθυπουργού «από τον λαό». Προσοχή, όχι από τα μέλη του κόμματος, αλλά από όλους όσοι θέλουν να ανέβουν στο τρένο, ώστε να μπουν στην πολιτεία της νέας εξουσίας «καβάλα».

Η πελατειακή συναλλαγή μεταξύ κόμματος, κυβέρνησης και κράτους, πήρε διαστάσεις απειλητικές για την πραγματική δημοκρατία. Η δημοκρατία κομμάτων, που αποτελεί τον θώρακα του κοινοβουλευτισμού, όπως περιγράφηκε με τη συνταγματική τάξη του 1975, έχει πλέον διαλυθεί. Και πάλι πρώτη, η κ. Παπαρήγα υποχρέωσε το 2008 σε παραίτηση βουλευτές επειδή, προφανώς, ο λαός δεν είχε ψηφίσει «σωστά». Θαυμαστής της κομμουνιστικής αντοχής και εκλιπαρών την αναγνώριση της Δεξιάς από αριστερά χείλη, ο Κ. Καραμανλής έσπευσε να διαγράψει δικούς του βουλευτές όταν διαφώνησαν.

Ο Γ. Παπανδρέου έκανε το ίδιο κατά τη ψήφιση του Μνημονίου. Ο Αντ. Σαμαράς επιβεβαίωσε με τη διαγραφή της Ντόρας Μπακογιάννη, του Χρ. Μαρκογιαννάκη και την απομάκρυνση του Θόδ. Σκυλακάκη. Μπροστά τους, ο Γ. Καρατζαφέρης, καθαρόαιμος ιδιοκτήτης πολιτικού σχηματισμού, εμφανίστηκε περισσότερο πράος. Απλώς «γλίτωσε» τον βουλευτή του ΛΑΟΣ Μαυρουδή Βορίδη, από την επιτυχημένη ανάδειξή του στις περιφερειακές εκλογές. Ακόμη και στη συνασπισμένη (μέχρι διαλύσεως) Αριστερά, ο αρχηγός έχει το κονάκι του. Προτιμά να εμπλέκεται σε πατροκτόνους καυγάδες, να ισορροπεί μεταξύ εσωκομματικών συμμοριών. Και ευκόλως αγνοεί τα επιχειρήματα, τον διάλογο και τις παραδόσεις ενός χώρου που μάτωσε για να καθιερώσει τον σεβασμό της διαφορετικής γνώμης.

Η επιστροφή της δημοκρατίας στις εσωτερικές λειτουργίες των κομμάτων, αποτελεί εξαιρετικά επείγουσα επιταγή προφύλαξης του καθεστώτος. Το πρώτο βήμα θα μπορούσε να είναι η απαγόρευση της διαγραφής -και μάλιστα με συνοπτική πράξη του «αρχηγού»- σε οποιαδήποτε έκφραση πολιτικής διαφωνίας. Το δεύτερο, συμπληρωματικό αλλά απαραίτητο, είναι να επιτραπεί στους βουλευτές να υπακούσουν στο 60ό άρθρο του Συντάγματος: «Οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση». Με ποιο δικαίωμα, άλλωστε, ο «αρχηγός» τους ζητεί να καταπατήσουν τον όρκο τους;