του Κώστα Μητρόπουλου
O τουρισμός ως βιομηχανία δεν πάει καλά. Αυτό είναι κοινή αντίληψη. Ομως ούτε η διάγνωση των αιτιών του προβλήματος είναι κοινή, ούτε πολύ περισσότερο είναι ξεκάθαρη η προσέγγιση για την αναστροφή της κατάστασης. Οι θεωρίες περί ανταγωνισμού από την Τουρκία, η οποία σε αυτόν τον τομέα είναι σε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα, δεν ερμηνεύουν κανένα από τα πραγματικά οικονομικά φαινόμενα. Η άποψη ότι οι κυβερνήσεις των τελευταίων 20 ετών δεν ασχολήθηκαν με τον τουρισμό έχει δόση αλήθειας. Ασχολήθηκαν αλλά με λάθος τρόπο. Οι κυβερνητικές πολιτικές αλόγων επιδοτήσεων ξενοδοχειακών μονάδων οδήγησαν την αγορά σε κατακερματισμό και υπερπροσφορά.
Η Ελλάδα είναι μόνο αντιληπτή ως sun and sea destination (προορισμός για ήλιο και θάλασσα) και προφανώς αυτό πια δεν φθάνει για να προσελκύσει το ενδιαφέρον της μεσαίας τάξης γύρω από τον κόσμο. Της λείπουν οι πτυχές ενός πιο περίπλοκου χαρακτήρα:
Στη χώρα που η Ιστορία της και ο πολιτισμός της επηρέασαν τη Δύση και την Ανατολή δεν υπάρχει θεματικός αρχαιολογικός, πολιτισμικός και θρησκευτικός τουρισμός.
Στη χώρα με τα 3.000 νησιά δεν υπάρχει θαλάσσιος τουρισμός.
Πόλεις που διδάσκονται στα σχολεία όλου του κόσμου δεν αποτελούν προορισμούς Σαββατοκύριακου (short brakes).
Τα λιμάνια μας δεν είναι σημεία εκκίνησης ή τερματισμού κρουαζιέρας.
Είναι τόσο προφανείς οι αντιφάσεις στα παραπάνω που διερωτάται κανείς πώς τόσα χρόνια η ελληνική τουριστική αγορά δεν έκανε κινήσεις για να τις απαλύνει. Ομως η προσφορά μένει αδύναμη και κατακερματισμένη με:
Πληρότητα λίγο πάνω από το 50%.
Χρέη που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ.
Συστηματική έλλειψη κερδοφορίας (ζημιές πάνω από 120 εκατ. ευρώ το 2009).
Απουσία branded ξενοδοχείων.
Μικρές μονάδες που είναι ανίκανες να καθορίσουν τιμές στη διεθνή αγορά.
Μηδαμινή (2%) χρήση του Ιnternet ως καναλιού πωλήσεων.
Η ξενοδοχειακή αγορά στην Ελλάδα είναι πρωτόγονη και αδυνατεί να προσαρμοστεί στη δυναμική των καιρών. Ως τώρα η πολιτεία συστηματικά έπραξε τα αντίθετα από ό,τι μια συνεπής στρατηγική θα επέβαλλε. Ηρθε η ώρα για μια νέα προσέγγιση στηριγμένη σε πέντε άξονες:
Κεντρική διαχείριση, σε συνεργασία με τον ΣΕΤΕ, του τουριστικού image της χώρας και όλων των εκφάνσεών του.
Προώθηση του θεματικού τουρισμού.
Πλήρης απελευθέρωση του cabotage.
Διαμόρφωση εικόνας προορισμού Σαββατοκύριακου για Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα.
Ενίσχυση του καναλιού Ιnternet για marketing και πωλήσεις. Πέρα όμως από τα μέτρα πολιτικής η αγορά χρειάζεται επανακεφαλαιοποίηση, συγκέντρωση και branding, τρεις ακόμη διαστάσεις που η ιδιωτική πλευρά πρέπει να επιθυμεί και η κυβερνητική πολιτική πρέπει να ενισχύει. Είναι ανάγκη να γίνουν άμεσα συγχωνεύσεις εταιρειών με ταυτόχρονη διάκριση της βεβαρημένης ακίνητης περιουσίας από το ξενοδοχειακό management. Η διάκριση αυτή που αποτελεί κοινό τόπο διεθνώς επιτρέπει τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας χωρίς το βάρος των ακινήτων. Η δημιουργία μίας ή περισσότερων ξενοδοχειακών ΑΕΑΠ, με πλατιά μετοχική σύνθεση, θα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και μπορεί να αποτελέσει μηχανισμό αναχρηματοδότησης της ξενοδοχειακής βάσης. Σε αυτά θα προστεθούν και τα εμπορικά πλεονεκτήματα κοινού management και branding πολλών μονάδων, είτε από διεθνείς είτε από ελληνικές εταιρείες.
Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη φθίνουσα πορεία και να ξαναμπούμε στον πυρήνα της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς χρειάζεται τόλμη και αποτελεσματικότητα. Ενα νέο πλαίσιο αναφοράς πρέπει να δημιουργηθεί από την κυβέρνηση και την τουριστική βιομηχανία που να βοηθά στο να ξαναμπεί η Ελλάδα στο Τop 10 των τουριστικών προορισμών. Ο ξενοδοχειακός κλάδος πρέπει να ξεκινήσει μια πορεία ουσιαστικής αναδιάρθρωσης και συγκέντρωσης που θα επιτρέψει σε αυτή τη θετική δυναμική να γίνει πηγή πλούτου στη θέση της σημερινής μιζέριας.
* Ο κ. Κ. Σ. Μητρόπουλος είναι πρόεδρος της Εurobank ΕFG Εquties, αντιπρόεδρος της Λέσχης Επιχειρηματικότητας.
O τουρισμός ως βιομηχανία δεν πάει καλά. Αυτό είναι κοινή αντίληψη. Ομως ούτε η διάγνωση των αιτιών του προβλήματος είναι κοινή, ούτε πολύ περισσότερο είναι ξεκάθαρη η προσέγγιση για την αναστροφή της κατάστασης. Οι θεωρίες περί ανταγωνισμού από την Τουρκία, η οποία σε αυτόν τον τομέα είναι σε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα, δεν ερμηνεύουν κανένα από τα πραγματικά οικονομικά φαινόμενα. Η άποψη ότι οι κυβερνήσεις των τελευταίων 20 ετών δεν ασχολήθηκαν με τον τουρισμό έχει δόση αλήθειας. Ασχολήθηκαν αλλά με λάθος τρόπο. Οι κυβερνητικές πολιτικές αλόγων επιδοτήσεων ξενοδοχειακών μονάδων οδήγησαν την αγορά σε κατακερματισμό και υπερπροσφορά.
Η Ελλάδα είναι μόνο αντιληπτή ως sun and sea destination (προορισμός για ήλιο και θάλασσα) και προφανώς αυτό πια δεν φθάνει για να προσελκύσει το ενδιαφέρον της μεσαίας τάξης γύρω από τον κόσμο. Της λείπουν οι πτυχές ενός πιο περίπλοκου χαρακτήρα:
Στη χώρα που η Ιστορία της και ο πολιτισμός της επηρέασαν τη Δύση και την Ανατολή δεν υπάρχει θεματικός αρχαιολογικός, πολιτισμικός και θρησκευτικός τουρισμός.
Στη χώρα με τα 3.000 νησιά δεν υπάρχει θαλάσσιος τουρισμός.
Πόλεις που διδάσκονται στα σχολεία όλου του κόσμου δεν αποτελούν προορισμούς Σαββατοκύριακου (short brakes).
Τα λιμάνια μας δεν είναι σημεία εκκίνησης ή τερματισμού κρουαζιέρας.
Είναι τόσο προφανείς οι αντιφάσεις στα παραπάνω που διερωτάται κανείς πώς τόσα χρόνια η ελληνική τουριστική αγορά δεν έκανε κινήσεις για να τις απαλύνει. Ομως η προσφορά μένει αδύναμη και κατακερματισμένη με:
Πληρότητα λίγο πάνω από το 50%.
Χρέη που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ.
Συστηματική έλλειψη κερδοφορίας (ζημιές πάνω από 120 εκατ. ευρώ το 2009).
Απουσία branded ξενοδοχείων.
Μικρές μονάδες που είναι ανίκανες να καθορίσουν τιμές στη διεθνή αγορά.
Μηδαμινή (2%) χρήση του Ιnternet ως καναλιού πωλήσεων.
Η ξενοδοχειακή αγορά στην Ελλάδα είναι πρωτόγονη και αδυνατεί να προσαρμοστεί στη δυναμική των καιρών. Ως τώρα η πολιτεία συστηματικά έπραξε τα αντίθετα από ό,τι μια συνεπής στρατηγική θα επέβαλλε. Ηρθε η ώρα για μια νέα προσέγγιση στηριγμένη σε πέντε άξονες:
Κεντρική διαχείριση, σε συνεργασία με τον ΣΕΤΕ, του τουριστικού image της χώρας και όλων των εκφάνσεών του.
Προώθηση του θεματικού τουρισμού.
Πλήρης απελευθέρωση του cabotage.
Διαμόρφωση εικόνας προορισμού Σαββατοκύριακου για Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα.
Ενίσχυση του καναλιού Ιnternet για marketing και πωλήσεις. Πέρα όμως από τα μέτρα πολιτικής η αγορά χρειάζεται επανακεφαλαιοποίηση, συγκέντρωση και branding, τρεις ακόμη διαστάσεις που η ιδιωτική πλευρά πρέπει να επιθυμεί και η κυβερνητική πολιτική πρέπει να ενισχύει. Είναι ανάγκη να γίνουν άμεσα συγχωνεύσεις εταιρειών με ταυτόχρονη διάκριση της βεβαρημένης ακίνητης περιουσίας από το ξενοδοχειακό management. Η διάκριση αυτή που αποτελεί κοινό τόπο διεθνώς επιτρέπει τη χρηματοδότηση της υπηρεσίας χωρίς το βάρος των ακινήτων. Η δημιουργία μίας ή περισσότερων ξενοδοχειακών ΑΕΑΠ, με πλατιά μετοχική σύνθεση, θα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα και μπορεί να αποτελέσει μηχανισμό αναχρηματοδότησης της ξενοδοχειακής βάσης. Σε αυτά θα προστεθούν και τα εμπορικά πλεονεκτήματα κοινού management και branding πολλών μονάδων, είτε από διεθνείς είτε από ελληνικές εταιρείες.
Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη φθίνουσα πορεία και να ξαναμπούμε στον πυρήνα της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς χρειάζεται τόλμη και αποτελεσματικότητα. Ενα νέο πλαίσιο αναφοράς πρέπει να δημιουργηθεί από την κυβέρνηση και την τουριστική βιομηχανία που να βοηθά στο να ξαναμπεί η Ελλάδα στο Τop 10 των τουριστικών προορισμών. Ο ξενοδοχειακός κλάδος πρέπει να ξεκινήσει μια πορεία ουσιαστικής αναδιάρθρωσης και συγκέντρωσης που θα επιτρέψει σε αυτή τη θετική δυναμική να γίνει πηγή πλούτου στη θέση της σημερινής μιζέριας.
* Ο κ. Κ. Σ. Μητρόπουλος είναι πρόεδρος της Εurobank ΕFG Εquties, αντιπρόεδρος της Λέσχης Επιχειρηματικότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου