Η ΕΚΚΛΗΣΗ ΖΙΣΚΑΡ – ΣΜΙΤ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Υπήρξαν οι συνεχιστές της γαλλο-γερμανικής φιλίας και οι πρωτεργάτες της δημιουργίας του ευρώ. Εξάλλου, οι κ.κ. Χέλμουτ Σμιτ και Βαλερύ Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, την περίοδο 1974-1981 έρριξαν τις βάσεις για την οικοδόμηση της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΕΕ), η οποία όμως αντιμετωπίζει πολλές και σοβαρές δυσκολίες.

Έτσι, οι δύο άνδρες απεφάσισαν να διακόψουν την σιωπή τους και με κοινό άρθρο τους, το οποίο δημοσιεύθηκε στην γερμανική εφημερίδα Die Zeit και στο γαλλικό περιοδικό Le Point, απευθύνουν έκκληση για την σωτηρία της ευρωζώνης. Καλούν δε τις ηγεσίες των δύο χωρών τους να συνεργαστούν στενά, ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση του ευρώ, που είναι και το δεύτερο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο.

Αναλύοντας την σημερινή κρίση, οι κ.κ. Χ.Σμιτ και Β.Ζισκάρ ντ’ Εσταίν υπογραμμίζουν ότι οφείλεται σε τρεις κύριους λόγους: α) στην ανεπάρκεια των διαδικασιών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, β) στην ανυπαρξία μιας κοινής οικονομικής πολιτικής, συνοδευτικής της νομισματικής ενώσεως και γ) στην πολύ περιορισμένη πολιτική θέληση, κυρίως όταν κατά κόρον παραβιαζόταν το περίφημο Σύμφωνο Σταθερότητας. Στο επίπεδο αυτό οι πρώην ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας επιρρίπτουν σοβαρές ευθύνες και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή –η οποία αρκετές φορές έκλεινε τα μάτια στις παραβιάσεις και, ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδος, ποτέ δεν επέβαλε τις προβλεπόμενες στο Σύμφωνο ποινές. Αποτέλεσμα της ανοχής αυτής ήταν η δημιουργία σοβαρών δημοσίων ελλειμμάτων, που είναι σαφές ότι προκαλούν κερδοσκοπικές κινήσεις.

Οι κ.κ. Χ.Σμιτ και Β.Ζισκάρ ντ’ Εσταίν πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο εξόδου της ευρωζώνης από την κρίση, αν Γαλλία και Γερμανία αποφασίσουν να εφαρμόσουν με συνέπεια και αυστηρότητα τις αποφάσεις της 7ης Μαΐου. Συγκεκριμένα, οι δύο άνδρες προτείνουν οι χώρες μέλη της ευρωζώνης να ενισχύσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας, με την εφαρμογή αυστηρών ποινών όσον αφορά στις χρηματοδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά Ταμεία. «Είναι ανάγκη», γράφουν, «να υπάρξει σύγκλιση των δημοσιονομικών πολιτικών και ο προϋπολογισμός κάθε χώρας μέλους να παρουσιάζεται στην Επιτροπή της ευρωζώνης πριν την σχετική κοινοβουλευτική συζήτηση».

Επίσης, προτείνουν την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρέους, το οποίο και θα επεμβαίνει κάθε φορά που η ευρωζώνη θα ξεφεύγει από την απαραίτητη χρηματοοικονομική ισορροπία. «Οι κερδοσκοπικές τάσεις θα εκλείψουν όταν οι αγορές πεισθούν ότι οι χώρες μέλη της ευρωζώνης είναι αποφασισμένες να διαφυλάξουν με κάθε τρόπο την χρηματοοικονομική τους ισορροπία, μέσα από μηχανισμούς σταθεροποιήσεως, φερέγγυους και αποτελεσματικούς».

Για την επίτευξη του στόχου αυτού, οι κ.κ. Χ.Σμιτ και Β.Ζισκάρ ντ’ Εσταίν προτείνουν την δημιουργία ενός ειδικού Συμβουλίου αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ευρωζώνης, που θα είναι βέβαια διαφορετικό από το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 27 χωρών μελών της ΕΕ. «Η επιτυχία μιας παρόμοιας επιχείρησης», γράφουν οι δύο πρώην ηγέτες, «εξαρτάται κατά κύριο λόγο –αλλά όχι αποκλειστικά– από την γαλλογερμανική οικειότητα. Υπό αυτή την έννοια, πρόσφατες δηλώσεις κατά των γερμανικών εμπορικών πλεονασμάτων και μονομερείς αποφάσεις καταπολέμησης της κερδοσκοπίας δεν υποβοηθούν την αποκατάσταση ευνοϊκού κλίματος για την ευρωζώνη».

Στο επίπεδο αυτό, θα πρέπει να επισημάνουμε την καλλιέργεια αντιγερμανικού πνεύματος στην Γαλλία, καθώς και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης, με ταυτόχρονη έντονη λαϊκή δυσφορία στην Γερμανία για τις γερμανικές παρεμβάσεις σε παραπαίουσες οικονομίες, όπως η ελληνική.

Στην διάρκεια πρόσφατης επισκέψεώς μας στην Γερμανία, διαπιστώσαμε ότι όλο και περισσότεροι Γερμανοί επιθυμούν την έξοδο της χώρας τους από την ευρωζώνη και την επιστροφή του γερμανικού μάρκου στις καθημερινές συναλλαγές. Στο Βερολίνο συναντήσαμε τα μέλη μιας κινήσεως πολιτών «Για την επιστροφή του μάρκου», τα οποία, με φανερή οργή, υποστηρίζουν ότι πρέπει «να είναι κρετίνος κανείς για να πληρώνει το 30% του σχεδίου διασώσεως του ευρώ…». Όπως μάς είπε δε μία ηλικιωμένη κυρία, «άλλο η αλληλεγγύη και άλλο να σε θεωρούν κορόϊδο».

Πόσο θα αντέξει η Γερμανία όταν πρέπει να πληρώνει για την σωτηρία της Ελλάδας, για την σωτηρία του ευρώ, για την σωτηρία τραπεζών…, αναφέρει το γνωστό γερμανικό περιοδικό Ντερ Σπήγκελ υπό τον τίτλο Η Παγίδα Της Υπερχρεώσεως. «Δεν θέλουμε μία Γερμανία μη ευρωπαϊκή. Επιθυμούμε, όμως, στην διαδικασία της οικονομικής και νομισματικής ενώσεως, οι κανόνες που έχουν συμφωνηθεί να τηρούνται», τονίζει η οικονομολόγος Χ. Εντερλάϊν και επισημαίνει ότι η αναβίωση παλαιών παθών θα είναι διαλυτική για την Ευρώπη.