του Αθαν. Χ. ΠαπανδρόπουλουΌταν είναι στο εξωτερικό, ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου εντυπωσιάζει με τα θαυμάσια αγγλικά του και έτσι οδηγεί τους ακροατές του στο να παρακολουθούν τα όσα λέει. Και αυτά είναι συνήθως φράσεις-συνθήματα, πίσω από τις οποίες απουσιάζει δραματικά το ουσιαστικό περιεχόμενο. Αυτό πιθανότατα γίνεται σκοπίμως, διότι στην Ελλάδα της επιτήρησης τα ωραία λόγια ευημερούν, αλλά οι πράξεις πάσχουν.
Αυτό είναι ορατό στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, όπου πρωτίστως κυριαρχεί αντιπαραγωγικό και αντιεπιχειρηματικό ταυτοχρόνως κλίμα. Το κοκτέϊλ είναι επικίνδυνο και, αργά ή γρήγορα, οι επιπτώσεις του θα γίνουν αισθητές με δραματικό τρόπο, όταν, μετά τον Οκτώβριο η οικονομία θα γνωρίσει μεγάλη ύφεση –η οποία θα είναι πάνω από το προβλεπόμενο 4% που εκτιμά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σημαντικό ρόλο στην υφεσιακή αυτή κατάσταση θα παίξει η ακολουθούμενη φορολογική πολιτική, που έχει πυροσβεστικό αλλά όχι διαρθρωτικό χαρακτήρα. Όπως αναφέρει ο κ. Γιώργος Κουρής, οικονομολόγος και άνθρωπος με πείρα από την θητεία του στην Γενική Γραμματεία του υπουργείου Οικονομικών, από το 1981 τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα του κράτους προέρχονται από το σκέλος των δαπανών και όχι των εσόδων. Έτσι, θεωρητικά, η όποια δημοσιονομική πολιτική βοηθά στην υλοποίηση μόνιμων περικοπών, δίνει ώθηση στην οικονομία τώρα και στο μέλλον. Περά την οδυνηρή, για τα εισοδήματα των υπαλλήλη του Δημοσίου, κατάληξη, οι θυσίες τους έχουν σαφές θετικό αντίκρυσμα για το σύνολο της κοινωνίας. Το ίδιο ευνοϊκά για την οικονομία θα είναι τα αποτελέσματα όσων πολιτικών περιορίζουν την φοροδιαφυγή (π.χ. χαράτσι στις οφ-σορ ακινήτων, εντατικότεροι έλεγχοι και διασταυρώσεις, αυστηρότερες ποινές).
Κάτω από το φάσμα της πιθανής χρεοκοπίας, σαν αναγκαίο κακό της παρούσας οικονομικής πολιτικής, θα πρέπει να καταγραφεί και η αύξηση της έμμεσης φορολογίας. Αντίθετα με τις υπάρχουσες δοξασίες, ότι οι έμμεσοι φόροι είναι άδικοι και οι άμεσοι, λόγω της προοδευτικότητάς τους, είναι πιο δίκαιοι, στην Ελλάδα δυστυχώς συμβαίνει οι έμμεσοι φόροι να είναι πιο δίκαιοι γιατί πολύ λιγότεροι έχουν την δυνατότητα φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής τους. Εδώ, δηλαδή, καταρρίπτουμε όλες τις θεωρίες που περιέχονται στα βιβλία δημοσιονομικής πολιτικής.
Ακόμα και η αύξηση του φόρου στην βενζίνη, στις σημερινές συνθήκες κρίσης, γίνεται κατανοητό ότι δεν είναι τόσο άδικη διότι ο φόρος αυτός είναι προοδευτικός, εφόσον ο αριθμός, τα χιλιόμετρα και ο κυβισμός των ιδιωτικών αυτοκινήτων είναι κατά βάση συνάρτηση του ύψους του εισοδήματος. Δύσκολα ο μικρομεσαίος θα πάρει μεγάλου κυβισμού αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα να πληρώνει μικρότερο φόρο στην κατανάλωση βενζίνης. Ενώ σε ένα υψηλού εισοδήματος νοικοκυριό, η κατοχή τριών και πλέον αυτοκινήτων, η εντατικότερη χρησιμοποίησή τους και τα πολλά κυβικά οδηγούν σε πολλαπλάσια φορολογική επιβάρυνση.
Η κυβέρνηση όμως έχει επιλέξει και δύο βασικές γραμμές πολιτικής που αποτελούν ολέθρια λάθη, βάσει των οποίων στην μεσοπρόθεσμη περίοδο θα δούμε την οικονομία να πέφτει σε βαθειά και παρατεταμένη ύφεση. Το πρώτο λάθος είναι η υπέρμετρη αύξηση των φόρων στα ακίνητα και το δεύτερο η αύξηση της άμεσης φορολογίας. Τα θετικά στην ανάπτυξη μέσω της δραστηριοποίησης της οικοδομής και των 50 επαγγελμάτων που συνδέονται με αυτήν τα ξέρουμε όλοι και έχουν χιλιοειπωθεί από πολλούς. Τα της άμεσης φορολογίας όμως –επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα– είναι θέμα πολιτικής κουλτούρας με ευθεία επίδραση στην ανάπτυξη. Οι «σοσιαλίζοντες» πιστεύουν ότι προσελκύουν τις λαϊκές μάζες όταν προσθέτουν φόρους στο επιχειρηματικό κέρδος και τα υψηλά εισοδήματα. Εδώ το λάθος είναι ότι, στην ανταγωνιστική παγκοσμιοποιημένη οικονομία που ζούμε, η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων οδηγεί στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ, αντίστροφα, όταν τα φορολογικά βάρη φέρνουν σε αδιέξοδο τον ιδιωτικό τομέα έχουμε αύξηση της ανεργίας.
Όταν το ΑΠΕ «χτυπήσει» -4% και -5% φέτος, με απαισιόδοξες προοπτικές για το 2011, τότε θα αρχίσει να γίνεται περισσότερο αντιληπτό το πόσο έχουμε πριονίσει το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε. Το μεγάλο κεφάλαιο έχει την ευελιξία και την δυνατότητα να «κρύβεται» σε πολλές μεριές της γης και να αποφεύγει κάθε επένδυση σε χώρες όπου η φορολογία είναι απρόβλεπτη και εχθρική. Το ξέρουμε αυτό, όπως και το γεγονός ότι, χωρίς τα ιδιωτικά κεφάλαια, ανάπτυξη δύσκολα επιτυγχάνεται. Ωστόσο, για πολιτικούς λόγους, η σημερινή κυβέρνηση τα στέλνει στην Κύπρο, την Βουλγαρία και άλλες χώρες όπου αυτά μπορεί να βρουν καλύτερη απόδοση. Τα αρνητικά αποτελέσματα στην απασχόληση και την παραγωγική βάση της οικονομίας είναι ήδη ορατά και θα τα νοιώσουμε περισσότερο από το φθινόπωρο και μετά.
Υπάρχει λύση; Ναι, υποστηρίζει ο κ. Γ. Κουρής. Μεσοπρόθεσμα, ασφαλώς ναι. Μόνον που προϋπόθεση είναι το ασφαλιστικό να φθάσει άμεσα σε λύσεις όπου δεν θα απορροφά το 35% των φορολογικών εσόδων –και μέχρι στιγμής το ποσοστό αυξάνεται. Θα γίνει προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων με άρση των πολλών σημερινών αντικινήτρων και θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Θα συνεχίσει η από το 2010 αναμενόμενη συρρίκνωση της συνολικής δαπάνης του Δημοσίου ως ποσοστό του ΑΕΠ κάθε χρονιά, για τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Είθε όλα αυτά να γίνουν. Πότε, όμως; Διότι, για την ώρα, από ωραία λόγια πάμε καλά, αλλά στις πράξεις οι επιτηρητές περιμένουν στην γωνία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου