ΠΟΙΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Αν αναλύσει κανείς τα ποσοστά αποτυχίας στους διαγωνισμούς εκπαιδευτικών του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), θα μείνει άφωνος. Πλησιάζουν το 80%. Ευλόγως τίθεται λοιπόν το ερώτημα: από ποιους διδάσκονται οι νέοι μας; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι μάλλον εύκολη. Διδάσκονται από άτομα πολύ περιορισμένης παιδείας, τα οποια εξ ορισμού επιδιώκουν το εκπαιδευτικό μας σύστημα να είναι στα μέτρα τους. Δηλαδή, να παράγει αγράμματους, οι οποίοι και θα εμποδίζουν την οποιαδήποτε ανέλιξη της κοινωνίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η χώρα δεν αντιμετωπίζει μόνον τον κίνδυνο της οικονομικής κατάρρευσης και της κοινωνικής συρρίκνωσης. Βρίσκεται επίσης μπροστά στο δραματικό ενδεχόμενο να περιθωριοποιηθεί πλήρως σε έναν κόσμο όπου τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα θα οφείλονται και θα προκύπτουν ως εκ τούτου από το επίπεδο της παιδείας και της παραγόμενης φαιάς ουσίας.

Είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο από κορυφαίους καθηγητές, στοχαστές και επιστήμονες της εποχής μας ότι οι πάλαι ποτε βιομηχανικές κοινωνίες, χάρη στην εντυπωσιακή τεχνολογική τους πρόοδο, εισήλθαν σε μία νέα φάση της υπάρξεώς τους, στην οποία κυριαρχούν τα εξής στοιχεία: η πληθώρα των πληροφοριών, που κυκλοφορούν ταχύτατα, η αστραπιαία επεξεργασία τους και η στιγμιαία διάδοσή τους. Έτσι, παράγεται γνώση η οποία, σε πολλές αναπτυγμένες χώρες και κατά πρώτο λόγο στις ΗΠΑ, ήδη αποτελεί και κορυφαίο παραγωγικό συντελεστή.

Δικαίως λοιπόν γίνεται λόγος για την ανάδυση των «κοινωνιών των γνώσεων». Γνώσεις οι οποίες, όπως μάς πληροφορούν αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί, κάθε πέντε χρόνια δεκαπλασιάζονται. Έτσι, οι οργανισμοί αυτοί καταλήγουν στο βασικό συμπέρασμα ότι σήμερα οι κάτοικοι του αναπτυγμένου κόσμου γνωρίζουν μόνον το 5% των γνώσεων που θα προσφέρονται στον άνθρωπο περί το έτος 2018. Τούτο σημαίνει ότι, είτε μάς αρέσει είτε όχι, όλοι μας είμεθα οι αγράμματοι του αύριο, ιδιαιτέρως δε του βραχυπροθέσμου.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι κοινωνικοί επιστήμονες, οι υπεύθυνοι του επαγγελματικού προσανατολισμού αλλά και οι ευσυνείδητοι πανεπιστημιακοί συνιστούν στους νέους να προετοιμάζονται ώστε να μπορούν στην ζωή τους να αλλάζουν επάγγελμα τρεις, ενδεχομένως και τέσσερις φορές. Εξάλλου, όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο χρόνος ζωής των επαγγελματικών ειδικοτήτων θα μειώνεται συνεχώς, γι αυτό και πολλά επαγγέλματα που ασκούνται σήμερα δεν θα υπάρχουν σε 15-20 έτη. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και για τις επιχειρήσεις. Η ταχύτητα της μεταβολής των θέσεων εργασίας θα αυξάνεται συνεχώς και το ζέον πρόβλημα για τις διοικήσεις είναι σε ποιον βαθμό θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις ραγδαίες μεταβολές, οι οποίες πρωτίστως είναι στενά συνδεδεμένες με τον χρόνο.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι νέοι δεν έχουν τόσο ανάγκη εκπαίδευσης όσο χρειάζονται παιδεία. Η οποία ούτε χορηγείται με συνταγές του υπουργείου Παιδείας(;), ούτε διατάσσεται, ούτε είναι παράγωγο σχολικού χρόνου και τυπωμένου χάρτου (πτυχίου). Η παιδεία αποκτάται από αυτόν που πραγματικά επιθυμεί να την αποκτήσει. Παιδεία που να δίνεται ολοκληρωμένη από το δημοτικό, τα γυμνάσια, τα λύκεια ή και τα πανεπιστήμια δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Η είσοδος στις λεωφόρους των γνώσεων από τα μονοπάτια της αμάθειας απαιτεί επιμονή, μόνιμη και σκληρή μελέτη, θέληση για μάθηση και πολύωρη καθημερινή εργασία. Οι κοινωνίες δεν συνεισφέρουν στην εκκόλαψη ιδιοφυιών, αλλά ούτε και διαθέτουν σχολεία δημιουργικότητας. Απλώς, οι αναπτυγμένες κοινωνίες που σέβονται το μέλλον θέτουν στην διάθεση των νέων τους ανθρώπους και μέσα που βοηθούν στην ανάπτυξη κριτικού πνεύματος και γόνιμης σκέψης –υπό καθεστώς, όμως, ελευθερίας και ίσων ευκαιριών για όλους.

Στην σημερινή Ελλάδα, η είσοδος των νέων στις κοινωνίες των γνώσεων είναι πρωτίστως πράξη ηρωισμού. Το παιδευτικό μας οικοδόμημα έχει, εδώ και χρόνια, καταληφθεί από αμαθείς εχθρούς της σκέψης, της ελευθερίας και της δημιουργικότητας. Οι νέοι, σε όλα τα επίπεδα, είναι έρμαιοι ανθρώπων οι οποίοι, στην μεγάλη τους πλειοψηφία, θα διέπρεπαν ως στρατοπεδάρχες. Συνεπώς, στην Ελλάδα το μέλλον πεθαίνει. Και, ατυχώς, κανείς δεν καταλαβαίνει πώς και γιατι.

Ακόμα χειρότερα, η κοινωνία μας παρακολουθεί με εγκληματική απάθεια και αδράνεια την καταστροφή της παιδείας από σπείρες αμαθών και εχθρών των γνώσεων, στους οποίους σκύβει δουλικά το κεφάλι. Έτσι, πέρα από την οικονομική κατάρρευση της χώρας, έρχεται και η πνευματική της χρεοκοπία.