ΤΑ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΩΣ ΣΑΚΚΟΙ ΤΟΥ ΜΠΟΞ

Ενώ το οργανωμένο λιανεμπόριο είναι ο μόνος κλάδος της οικονομίας μας που δημιουργεί απασχόληση, κάποιοι θέλουν, ως φαίνεται, να τον υπονομεύσουν με αμφισβητούμενα στοιχεία

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Σε μία περίοδο όπου η οικονομική κρίση πλήττει βαρειά επιχειρήσεις, καταναλωτές και εργαζόμενους, κάποιοι προσπαθούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις επιτιθέμενοι στο λιανικό εμπόριο, ειδικότερα δε στα σούπερ-μάρκετ (ΣΜ), που είναι και ο κύριος κορμός του. Η γνωστή επωδός ειναι ότι τα ΣΜ αυξάνουν τις τιμές και είναι στην Ελλάδα πολύ ακριβότερα από ό,τι σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), γιατί έχουν υπερκέρδη.

Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι, πέρα από τις επιθέσεις, υπάρχει και η πραγματικότητα. Και αυτή λέει ότι μεταξύ 2007 και 2009 τα καθαρά αποτελέσματα των μεγάλων ομίλων ΣΜ έπεσαν, από 1,81% στο 1,66% για το 2008 και στο 1,25% για το 2009. Τα ποσοστά αυτά των καθαρών αποτελεσμάτων προ φόρων είναι απολύτως ευθυγραμμισμένα με αντίστοιχα ποσοστά μεγάλων λιανεμπορικών επιχειρήσεων παγκοσμίως, οι οποίες όμως έχουν ποσοστό καθαρού κέρδους γύρω στο 1,6%. Και, βεβαίως πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι δεν μπορεί να συγκρίνεται μία παγκόσμια επιχείρηση με 401 δισεκατ. δολλάρια τζίρο, με αντίστοιχες ελληνικές επιχειρήσεις των οποίων ο τζίρος συνολικά πλησιάζει τα 10,3 δισεκατ. ευρώ.

Από την άλλη μεριά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι, μεγάλη έρευνα της εταιρείας AC Nielsen, η οποία αφορά 50 βασικές κατηγορίες προϊόντων με συμμετοχή 45% στο σύνολο των πωλήσεων των ΣΜ, αποδεικνύει ότι η εξέλιξη του μέσου δείκτη τιμών καταναλωτή από το 2004 έως και το 2008 κυμαίνεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα. Πιο αναλυτικά, ο μέσος δείκτης τιμών καταναλωτή την περίοδο 2004-2005 ήταν 103,5• την περίοδο 2005-2006 έπεσε στο 103,2• την περίοδο 2006-2007 επίσης έπεσε, στο 102,9, για να φθάσει την στο 104,2 την περίοδο 2007-2008. Εάν πάρουμε δε την εξέλιξη μέσης τιμής 50 βασικών κατηγοριών σε σχέση με τον μέσον δείκτη τιμών καταναλωτή, θα διαπιστωθεί ότι ο δείκτης αυτός ήταν 102,1 το 2005, έπεσε στο 99,6 το 2007 και ανέβηκε στο 102,9 το 2008.

Από τους δείκτες αυτούς προκύπτει ξεκάθαρα ότι η ανάπτυξη των πωλήσεων από πλευράς δείκτη παραμένει σταθερή. Εάν γίνει δε ο αποπληθωρισμός των εξελίξεων των τιμών στις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, διαπιστώνεται ότι στην Ελλάδα το μέσο ποσοστό είναι 4,3% το 2008 σε σύγκριση με το 2007. Κατά συνέπεια, τα ΣΜ όχι μόνον δεν συμβάλλουν στην ακρίβεια, αλλά αποτελούν και παράγοντα σταθερότητας των τιμών σε μια περίοδο όπου η κρίση γίνεται όλο και πιο εμφανής στην εξέλιξη της αγοράς.

Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί με ιδιαίτερη έμφαση ότι, από το 2004 έως και το 2008, τα ΣΜ ήταν ο μοναδικός κλάδος της οικονομίας που δημιούργησε νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας έτσι και στην κοινωνική ανάπτυξη της χώρας στην οποία σήμερα η άνοδος της ανεργίας αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της. Και η κατάσταση αυτή θα επιδεινώνεται στο μέτρο που εμπορικές επιχειρήσεις θα κλείνουν.

Με βάση τα όσα προηγούνται, οι επιθέσεις κατά των ΣΜ –προφανώς για λόγους εντυπωσιασμού– δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά, δεδομένου ότι και ο ανταγωνισμός στον χώρο αυτόν είναι πολύ σκληρός. Υπό αυτές τις συνθήκες, το οργανωμένο λιανεμπόριο φιλοδοξεί να συμβάλει όσο καλύτερα μπορεί και όσο το δυνατόν περισσότερο στην έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση –έξοδος που δεν νοείται χωρίς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Και πώς μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη όταν, όχι μόνον η ζήτηση βρίσκεται σε κάθετη πτώση, αλλά και οι φορείς που θα μπορούσαν να την ενισχύσουν βάλλονται για την δραστηριότητά τους; Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και εντυπωσιάζει ότι από την επίσημη πολιτεία δεν αντιμετωπίζεται με την απαραίτητη υπευθυνότητα. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι ο ανταγωνισμός στο λιανεμπόριο είναι εξαιρετικά έντονος, γεγονός που συγκρατεί τις τιμές. Εξάλλου, οι τελευταίες δεν διαμορφώνονται μόνον από τους πωλητές και από τους παραγωγούς, αλλά και απο εξωτερικά γεγονότα που επηρεάζουν την αγορά. Και από την άποψη αυτή, ας μάς πουν οι διάφοροι αναλυτές, ποιο κόστος είχαν οι απεργίες στα λιμάνια και οι 72 πορείες στο κέντρο της Αθήνας τους τελευταίους 12 μήνες;