Διαφημιστικός λαϊκισμός

Tου Πασχου Μανδραβελη (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ) 


«Διαφημιστική εταιρεία», είχε πει ο Αμερικανός ηθοποιός Φρεντ Αλεν, είναι «85% σύγχυση και 15% προμήθεια». Τώρα πρέπει να αλλάξουμε το μείγμα. Να προσθέσουμε κι ένα ποσοστό χυδαιότητας. Οχι μόνο διότι οι διαφημιστικές εταιρείες χρησιμοποιούν το γυναικείο σώμα για να πουλήσουν καρμπιρατέρ, αλλά και την κρίση για να ενοικιάζουν αυτοκίνητα. Την περασμένη εβδομάδα εμφανίστηκε στον γερμανικό Τύπο μια ολοσέλιδη διαφήμιση της εταιρείας ενοικιάσεων Sixt, που έδειχνε ένα αυτοκίνητο BMW μπροστά στην Ακρόπολη. Με ξύλινα γράμματα η εταιρεία απευθυνόταν σ' εμάς και μας ενημέρωνε: «Αγαπητοί Ελληνες, η Sixt δέχεται πλέον δραχμές. Η BMW cabrio προς 29.600 δραχμές την ημέρα».

Δεν ξέρουμε αν υπήρξαν Γερμανοί που γέλασαν μ' αυτή την ανοησία, αλλά αν επρόκειτο για ένα έξυπνο εύρημα, θα λέγαμε: «Τι στην ευχή! Εστυψαν το μυαλό τους οι διαφημιστές, αλλά προέκυψε κάτι ευφυές. Χαλάλι τους!».

Αν επρόκειτο για κάτι αποτελεσματικό, πάλι θα έπρεπε να τους βγάλουμε το καπέλο. Δεν ξέρουμε αν έτρεξαν κατά χιλιάδες οι Γερμανοί να νοικιάσουν αυτοκίνητα ύστερα από αυτή την εξυπνάδα, αλλά σ' εμάς που απευθύνεται η διαφήμιση δεν μπορούμε να το κάνουμε, διότι δεν έχουμε δραχμές. (Θα είχε πλάκα, βέβαια, να είχαν ξεμείνει δραχμές σε κάποιον ομογενή και να πήγαινε στα γραφεία της εταιρείας για να διαπιστώσει την αλήθεια της διαφήμισης).

Δηλαδή η διαφήμιση πρέπει να έχει στόχο. Να δείχνει το προϊόν και να παρουσιάζει τα ανταγωνιστικά του πλεονεκτήματα. Να εξηγεί στον υποψήφιο αγοραστή γιατί πρέπει να προτιμήσει το α΄ προϊόν αντί του β΄. Να προωθεί το προϊόν και όχι να λαϊκίζει σαν πρωτοσέλιδο της Bild. Η διαφήμιση της Sixt δεν προωθεί το προϊόν της σε κανένα. Ούτε στους Ελληνες επειδή δεν έχουν δραχμές ούτε στους Γερμανούς επειδή απευθύνεται σε Ελληνες (αλλά ούτε κι αυτοί έχουν δραχμές).

Πού απευθύνεται; Στο θυμικό του γερμανικού λαού που λανθασμένα πιστεύει ότι «πληρώνει την ασωτία των Ελλήνων με δανεικά κι αγύριστα». Φυσικά, θα πει κάποιος, στον καπιταλισμό όλα επιτρέπονται. Εδώ χρησιμοποιείται ο σεξισμός για να πωλούνται λάστιχα αυτοκινήτων, θα απαγορευθεί η εκμετάλλευση του θυμικού ενός λαού, προκειμένου κάποιος να πουλήσει περισσότερα αυτοκίνητα;

Δεν ξέρουμε αν η συγκεκριμένη διαφήμιση πραγματικά θα επιτύχει περισσότερες ενοικιάσεις. Γνωρίζουμε, όμως, ότι στον καπιταλισμό επιτρέπεται επίσης και η διά της αγοράς τιμωρία εκείνων που χυδαία εκμεταλλεύονται το θυμικό ή τις ανάγκες των ανθρώπων για να πουλήσουν προϊόντα. Αν και πρέπει να είμαστε ενάντια στις λογικές μποϊκοταρίσματος προϊόντων συνολικά από κάποιες χώρες για πολιτικούς λόγους, στην περίπτωση της Sixt είναι διαφορετικά. Επομένως, αν κάποιοι Ελληνες έχουν δραχμές θα πρέπει να πηγαίνουν στην εταιρεία και να νοικιάζουν τα αυτοκίνητά της. Οι υπόλοιποι που συναλλασσόμαστε με ευρώ θα πρέπει να προτιμάμε την Avis, την Budget, τη Hertz, τη National Car Rental/Alamo. Η Sixt, που δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα, μπορεί να περιμένει μέχρι να αποκτήσουμε δραχμές. Και μάλλον θα πρέπει να περιμένει πολύ. Νισάφι πια με τους λαϊκισμούς. Είχαμε τους δημοσιογραφικούς, θα αποκτήσουμε τώρα και διαφημιστικούς;