ΜΙΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΕΔΕ

Μία έρευνα για το μάνατζμεντ και την απασχόληση το 2020 προκαλεί σκέψεις, δίνει εμπνεύσεις και είναι μία πολύτιμη πηγή γνώσης για αυτούς τους ηγετικούς παράγοντες των επιχειρήσεων που νοιάζονται για το μέλλον

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Πρέπει να το ομολογήσουμε από την αρχή, χωρίς καμμία απολύτως πρόθεση κολακείας. Υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Λαμπρινόπουλου, η Ελληνική Εταιρεία Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), η οποία φέτος θα συμπληρώσει 48 χρόνια παρουσίας στην ελληνική οικονομική σκηνή, πολλά προσφέρει για την ποιοτική και λειτουργική αναβάθμιση της ελληνικής επιχείρησης.

Τελευταίο επίτευγμά της είναι η μελέτη με θέμα «Το Μέλλον της Απασχόλησης και του Μάνατζμεντ το 2020 στην Ελλάδα». Πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία της ΕΕΔΕ, η οποία γίνεται και εξαιρετικά επίκαιρη καθώς η Ελλάδα περνά την μεγαλύτερη συνολική κρίση της των 40 τελευταίων ετών. Μία κρίση, βέβαια, που για άλλους είναι οδυνηρή και για τους οξυδερκέστερους αποτελεί ευκαιρία –διότι, όπως προκύπτει από την οικονομική ιστορία, συνήθως οι οικονομικές κρίσεις είναι στην ουσία η επικίνδυνη μετάβαση από μία εποχή σε άλλη.

Υπό αυτή την έννοια, η μελέτη της ΕΕΔΕ είναι σημαντικό εργαλείο, πολύτιμο για όσους θελήσουν να το χρησιμοποιήσουν. Πρόκειται για μία μελέτη πανευρωπαϊκού χαρακτήρα, η οποία πραγματοποιήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση Μάνατζμεντ (European Management Association –ΕΜΑ) υπό τον τίτλο «Management Future». Εξάλλου, στην Ένωση αυτή την προεδρία ασκεί η ΕΕΔΕ, με πρόεδρο της ΕΜΑ τον κ. Κων. Λαμπρινόπουλο.

Πιο αναλυτικά, η μελέτη της ΕΜΑ –τα στοιχεία από ευρωπαϊκές χώρες– απαντά ενδελεχώς σε δύο καίρια και θεμελιώδη ερωτήματα: α) Πώς θα είναι το μέλλον της απασχόλησης και του μάνατζμεντ το 2020 και β) Τί πρέπει να αρχίσουμε να κάνουμε από σήμερα ώστε οι ηγέτες των επιχειρήσεων να είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν το αύριο.

Στο σενάριο που δίνεται με τίτλο «The World Continued» περιγράφονται οι πλέον πιθανές υποθέσεις για τον χώρο της απασχόλησης και του μάνατζμεντ το 2020. Είναι ένας χρήσιμος δείκτης στα βασικά ζητήματα για τα οποία οι επιχειρήσεις, όπως και οι ηγεσίες και οι διοικήσεις τους, πρέπει να είναι ενήμερες και να προετοιμάζονται για την επόμενη δεκαετία. Το σενάριο αναφέρεται στην μελέτη πέντε «τύπων μέλλοντος»: το πιθανό μέλλον (υποθέσεις), το εφικτό (ευκαιρίες), το επιθυμητό (όραμα), το απροσδόκητο (εκπλήξεις) και το προγραμματισμένο και δημιουργούμενο μέλλον (στρατηγικές).

Ο στόχος που πετυχαίνει η μελέτη αυτή είναι να προσφέρει πρακτικές συστάσεις για το πώς μπορεί να δημιουργηθεί το επιθυμητό μέλλον. «Με άλλα λόγια, για τις επιχειρήσεις και τους μάνατζερς αυτό είναι ένα ταξίδι από την παρούσα κατάσταση σε πιθανές μελλοντικές καταστάσεις με υψηλότερες ικανότητες και μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα. Η εφαρμογή των θεμελιωδών αλλαγών είναι ένα συνειδητό εγχείρημα που απαιτεί χρόνο. Και τα χρονικά πλαίσια των 10-12 ετών είναι λογικά», επισημαίνεται. Ακόμα, η μελέτη αναφέρεται στις τεράστιες και ριζικές ανακατατάξεις που σημειώνονται στην παγκόσμια οικονομία, όπου, μέσω της τεχνολογικής ανάπτυξης, γίνεται φανερό ότι η γεωπολιτική υποχωρεί προς όφελος της γεωοικονομίας, η οποία εξελίσσεται πλέον και σε κυρίαρχο στοιχείο της διπλωματικής δραστηριότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνεται το ειδικό βάρος των αναδυόμενων χωρών, με πρώτες την Ινδία και την Κίνα, και τονίζεται ότι η ανάδυση αυτή μεταβάλλει και το μέχρι σήμερα περιεχόμενο της παγκοσμιοποίησης. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι, σήμερα, η γνώση και οι δεξιότητες των εργαζομένων είναι εξαιρετικά σημαντικές, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις κυβερνήσεις. Οι πολυεθνικές έχουν μεταφέρει τις μονάδες παραγωγής τους στις αναπτυσσόμενες χώρες και η αποδοτική χρηματοδότηση προωθείται με την εφαρμογή των βιώσιμων στρατηγικών στον τομέα της ενέργειας. Στις εθνικές οικονομίες υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες εξυπηρέτησης, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες προσφέρουν «φθηνό» εργατικό δυναμικό.

Σε ό,τι αφορά στα καθήκοντα των εργαζομένων, έχουν γίνει περισσότερο ποικίλα και πολυσχιδή. Πολύ μεγάλη ζήτηση έχουν οι εργαζόμενοι με πολλά προσόντα, που μπορούν να παρέχουν πολλαπλές υπηρεσίες. «Η διαρκής εκπαίδευση είναι πλέον αναγκαία. Οι ρόλοι και οι ευθύνες εμπεριέχουν πολλά καθήκοντα. Η ικανότητα διοίκησης είναι απαραίτητη για να προετοιμάσει την επιχείρηση και τους εργαζομένους για άμεσες και επείγουσες αλλαγές, οι οποίες χρειάζονται συχνά. Οι άνθρωποι καλούνται να παράγουν όλο και περισσότερες ιδέες και να ενεργούν προδραστικά». Οι επιχειρήσεις έχουν πολύπλευρες ανάγκες για μάνατζμεντ. Χρειάζονται ικανότητες, γνώσεις και εμπειρίες σε πολλούς τομείς. «Ένας μάνατζερ είναι λιγότερο προϊστάμενος και περισσότερο σύμβουλος και καθοδηγητής». Οι απαιτήσεις είναι περισσότερες σε σχέση με την εταιρική διακυβέρνηση για τα ανώτατα επιχειρηματικά στελέχη και τα διοικητικά συμβούλια. Η εκτέλεση των έργων έχει πλέον μεγαλύτερη και ουσιωδέστερη σημασία και ο πιστωτικός κίνδυνος απαιτεί αυξημένη εποπτεία και διαχείριση. Οι μάνατζερς πρέπει να αντιμετωπίσουν την διαφορετικότητα –ανθρώπους με διαφορετική προέλευση και επιχειρήσεις με διαφορετικές κουλτούρες.

Η δυνατότητα όλων των επιχειρήσεων να κάνουν περισσότερα πράγματα σε λιγότερο χρόνο εκτιμάται, αξιολογείται και αποτιμάται από την κοινωνία. Η εργασία εξ αποστάσεως και η τηλεργασία είναι συχνότερες και αποδεικνύεται ότι είναι πολύ παραγωγικές και αποδοτικές σε σχέση με το κόστος, τόσο για την επιχείρηση όσο και για τους εργαζόμενους. Η εκπαίδευση και επανεκπαίδευση των εργαζόμενων για την απόκτηση προσόντων και αναβάθμιση των γνώσεών τους αποτελούν βασική ευθύνη σχεδόν όλων των επιχειρήσεων.

Κατά τα λοιπά, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν και ένα γενικώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, στο οποίο νέες προκλήσεις θα είναι ταυτοχρόνως και εστίες προβλημάτων. Όμως, πάνω στο θέμα αυτό θα επανέλθουμε.