Καμμία μεταρρύθμιση και κανένας μετασχηματισμός δεν μπορούν να γίνουν όταν είναι κραυγαλέο το έλλειμμα ηγεσίας και διαχέονται οι παρενέργειές του
του Κων. Λαμπρινόπουλου*
Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μία πολύ βαθειά κρίση η οποία, πέρα από το άμεσα ορατό οικονομικό της περιεχόμενο, είναι κατά βάθος κρίση αποπροσανατολισμού και άρα κρίση ηγεσίας. Παράλληλα δε, είχαμε την ατυχία τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι οικονομίες και οι κοινωνίες, να διοικούνται από άτομα που ο καλύτερος χαρακτηρισμός που μπορεί να τους αποδοθεί είναι αναποτελεσματικοί διαχειριστές. Αναποτελεσματικοί διαχειριστές σε θέματα οικονομίας, διαχείρισης των υφιστάμενων πόρων και του περιβάλλοντος, αλλά κυρίως σε θέματα κοινωνίας, με αποτέλεσμα σε πάρα πολλές χώρες να κινδυνεύει η κοινωνική συνοχή.
Αυτά που περιγράφονται ως δεδομένα της παγκόσμιας κοινότητας σαφέστατα ισχύουν, στον ίδιο μεγάλο βαθμό, και για την χώρα μας. Προσωπικά πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως χώρα δεν είναι η οικονομική μας κατάσταση. Είναι τα πιστεύω μας, η νοοτροπία μας, η έλλειψη ομαδικότητας και, κυρίως, η έλλειψη μιας αυθεντικής ηγεσίας.
Μιας ηγεσίας που θα δημιουργήσει το Όραμα για αυτή την χώρα και θα μας πείσει να την ακολουθήσουμε για να το επιτύχουμε. Μία ηγεσία που θα διέπεται και θα εκφράζεται με ειλικρίνεια. Μία ηγεσία που θα μιλάει και θα πράττει με την καρδιά. Μία ηγεσία που θα έχει μεγάλα ηθικά αποθέματα. Μια ηγεσία που θα έχει το κουράγιο να αντέξει τις προκλήσεις. Μια ηγεσία που θα ενώνει και θα δημιουργεί μικρές κοινωνίες. Μια ηγεσία που θα έχει έντονη την ανάγκη της αυτοκριτικής και συνεπώς θα αντέχει στην κριτική. Έντονη την διάθεση της αυτογνωσίας και συνεπώς θα επενδύει σε συνεχή γνώση, αλλά και θα λειτουργεί με απόλυτο αυτοσεβασμό, με αποτέλεσμα να σέβεται τους ανθρώπους της. Μία ηγεσία που θα έχει την αριστεία ως φιλοσοφία και όχι την τελειότητα ως πρακτική. Μία ηγεσία που σκοπός της θα είναι η προσφορά και το έργο της βαρύ κληροδότημα για τις επόμενες γενιές. Μία εμπνευσμένη Ηγεσία!
Την ώρα που πολλοί ομιλούν για οικονομική ανάπτυξη, για βαθειές μεταρρυθμίσεις και για αλλαγή πορείας στην οικονομία και στην κοινωνία, θα πρέπει να σκεφθούμε και να προβληματιστούμε θέτοντας το ερώτημα με ποιον τρόπο μπορούν να γίνουν αλλαγές, από ποιους και υπό ποιες συνθήκες.
Όσο και αν οι αλλαγές είναι απαραίτητο να έχουν συλλογικό χαρακτήρα, εντούτοις εμπνευσμένοι ηγέτες είναι αυτοί που πρέπει να μπορούν να κάνουν το πρώτο βήμα. Τίθεται έτσι ένα άλλο ερώτημα: Ποιος είναι σήμερα ο εμπνευσμένος ηγέτης; Τί άλλο χρειάζεται, πέρα από την εξουσία, για να εμπνεύσει το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησής του, της κοινωνίας, της χώρας του; Τί είναι αυτό που θα τον βοηθήσει να κατακτήσει την καρδιά, το μυαλό και την ψυχή των ανθρώπων του, ώστε όλοι μαζί να βγάλουν την επιχείρηση και την κοινωνία από την κρίση και να την οδηγήσουν στην ανάπτυξη;
Αρκεί να ανατρέξουμε απλά στους μεγάλους θεωρητικούς του μάνατζμεντ, σύγχρονους και παλαιότερους, για να πάρουμε αυτές τις απαντήσεις; Αν δηλαδή μελετήσουμε τον Peter Drucker, τον Warren Bennis, τον John Kotter, τον Daniel Goleman, τον Peter Senge θα είμαστε σε θέση να χειριστούμε τους ανθρώπους μας σε αυτή την πρωτοφανή για την γενιά μας κρίση, που διαλύει όλες τις βεβαιότητες και τα στερεότυπα; Προφανώς όχι! Ο σημερινός Ηγέτης απαιτείται να διαθέτει και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που ξεφεύγουν από το αυστηρό πλαίσιο του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Ο σημερινός ηγέτης πρέπει, κατ’ αρχήν, να είναι ανθρώπινος. Κανείς δεν αισθάνεται άνετα όταν συνεργάζεται με κάποιον που δείχνει τέλειος. Το να αποκαλύπτουμε κάποιες «ελεγχόμενες» αδυναμίες σε εκείνους με τους οποίους συνεργαζόμαστε μας κάνει περισσότερο ανθρώπινους. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να είναι διαισθητικός. Για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, πρέπει να μπορούμε να διαβάζουμε πίσω από τις λέξεις. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και η γλώσσα του σώματος μεταδίδουν σημαντικότερα μηνύματα από αυτά που λέγονται. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να έχει ενσυναίσθηση, συνδυασμένη όμως με αυστηρότητα. Είναι απαραίτητο να σκύβουμε πάνω από τους ανθρώπους μας με προσοχή, απαιτώντας όμως από αυτούς τον καλύτερο εαυτό τους.
Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να είναι αυθεντικός και να είναι μοναδικός. Το να δείχνεις στους γύρω σου ότι είσαι μοναδικός αναδεικνύοντας εκείνες τις ιδιότητες που μόνον εσύ μπορείς να έχεις, είναι το ίδιο κρίσιμο με το να αναδείξεις τις μοναδικές ιδιότητες της μάρκας που εκπροσωπείς. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να συνδυάζει πολλά χαρακτηριστικά συναισθηματικής ευφυΐας, να είναι ανταποδοτικός, συνεργάσιμος, επικοινωνιακός, γεφυροποιός, ηθικός. Να αναγνωρίζει τα όρια, αλλά να μπορεί να τα ξεπερνά. Θα πρέπει να είναι ικανός να εξασφαλίζει έναν κοινό σκοπό και τον τρόπο για να επιτευχθεί.
Αυτός είναι, κατά την άποψή μου, ο μόνος τρόπος να μεγιστοποιήσει την απόδοση των ανθρώπων του, την δική του και, κατ’ επέκταση, της επιχείρησής του. Έτσι θα της εξασφαλίσει την δυνατότητα να παραμείνει παραγωγική και άρα υπαρκτή!
Όμως, πέραν αυτού, πρέπει και εμείς να αλλάξουμε σημαντικά. Γιατί, ακόμα και αν βρεθεί αυτή η πεφωτισμένη ηγεσία, λίγα πράγματα θα γίνουν αν εμείς που ακολουθούμε δεν έχουμε τα ίδια χαρακτηριστικά. Οι ηγεσίες δεν πετυχαίνουν αν αυτοί που ακολουθούν (οι followers) δεν μοιράζονται το ίδιο όραμα, δεν εμπνέονται από τον ηγέτη τους, δεν διέπονται από τις ίδιες αξίες και αρχές, δεν ενεργούν με τον ίδιο τρόπο.
Στην Ελλλάδα λοιπόν, πιθανότατα δε και στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, έχουμε έλλειψη ηγετών γιατί υπάρχει έλλειμμα αυτών που ακολουθούν. Όμως, αυτό το τελευταίο έλλειμμα προκύπτει από την έλλειψη ηγετών. Και αυτό είναι το πρόβλημα…
* Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ)
του Κων. Λαμπρινόπουλου*
Τα τελευταία χρόνια βιώνουμε μία πολύ βαθειά κρίση η οποία, πέρα από το άμεσα ορατό οικονομικό της περιεχόμενο, είναι κατά βάθος κρίση αποπροσανατολισμού και άρα κρίση ηγεσίας. Παράλληλα δε, είχαμε την ατυχία τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι οικονομίες και οι κοινωνίες, να διοικούνται από άτομα που ο καλύτερος χαρακτηρισμός που μπορεί να τους αποδοθεί είναι αναποτελεσματικοί διαχειριστές. Αναποτελεσματικοί διαχειριστές σε θέματα οικονομίας, διαχείρισης των υφιστάμενων πόρων και του περιβάλλοντος, αλλά κυρίως σε θέματα κοινωνίας, με αποτέλεσμα σε πάρα πολλές χώρες να κινδυνεύει η κοινωνική συνοχή.
Αυτά που περιγράφονται ως δεδομένα της παγκόσμιας κοινότητας σαφέστατα ισχύουν, στον ίδιο μεγάλο βαθμό, και για την χώρα μας. Προσωπικά πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως χώρα δεν είναι η οικονομική μας κατάσταση. Είναι τα πιστεύω μας, η νοοτροπία μας, η έλλειψη ομαδικότητας και, κυρίως, η έλλειψη μιας αυθεντικής ηγεσίας.
Μιας ηγεσίας που θα δημιουργήσει το Όραμα για αυτή την χώρα και θα μας πείσει να την ακολουθήσουμε για να το επιτύχουμε. Μία ηγεσία που θα διέπεται και θα εκφράζεται με ειλικρίνεια. Μία ηγεσία που θα μιλάει και θα πράττει με την καρδιά. Μία ηγεσία που θα έχει μεγάλα ηθικά αποθέματα. Μια ηγεσία που θα έχει το κουράγιο να αντέξει τις προκλήσεις. Μια ηγεσία που θα ενώνει και θα δημιουργεί μικρές κοινωνίες. Μια ηγεσία που θα έχει έντονη την ανάγκη της αυτοκριτικής και συνεπώς θα αντέχει στην κριτική. Έντονη την διάθεση της αυτογνωσίας και συνεπώς θα επενδύει σε συνεχή γνώση, αλλά και θα λειτουργεί με απόλυτο αυτοσεβασμό, με αποτέλεσμα να σέβεται τους ανθρώπους της. Μία ηγεσία που θα έχει την αριστεία ως φιλοσοφία και όχι την τελειότητα ως πρακτική. Μία ηγεσία που σκοπός της θα είναι η προσφορά και το έργο της βαρύ κληροδότημα για τις επόμενες γενιές. Μία εμπνευσμένη Ηγεσία!
Την ώρα που πολλοί ομιλούν για οικονομική ανάπτυξη, για βαθειές μεταρρυθμίσεις και για αλλαγή πορείας στην οικονομία και στην κοινωνία, θα πρέπει να σκεφθούμε και να προβληματιστούμε θέτοντας το ερώτημα με ποιον τρόπο μπορούν να γίνουν αλλαγές, από ποιους και υπό ποιες συνθήκες.
Όσο και αν οι αλλαγές είναι απαραίτητο να έχουν συλλογικό χαρακτήρα, εντούτοις εμπνευσμένοι ηγέτες είναι αυτοί που πρέπει να μπορούν να κάνουν το πρώτο βήμα. Τίθεται έτσι ένα άλλο ερώτημα: Ποιος είναι σήμερα ο εμπνευσμένος ηγέτης; Τί άλλο χρειάζεται, πέρα από την εξουσία, για να εμπνεύσει το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησής του, της κοινωνίας, της χώρας του; Τί είναι αυτό που θα τον βοηθήσει να κατακτήσει την καρδιά, το μυαλό και την ψυχή των ανθρώπων του, ώστε όλοι μαζί να βγάλουν την επιχείρηση και την κοινωνία από την κρίση και να την οδηγήσουν στην ανάπτυξη;
Αρκεί να ανατρέξουμε απλά στους μεγάλους θεωρητικούς του μάνατζμεντ, σύγχρονους και παλαιότερους, για να πάρουμε αυτές τις απαντήσεις; Αν δηλαδή μελετήσουμε τον Peter Drucker, τον Warren Bennis, τον John Kotter, τον Daniel Goleman, τον Peter Senge θα είμαστε σε θέση να χειριστούμε τους ανθρώπους μας σε αυτή την πρωτοφανή για την γενιά μας κρίση, που διαλύει όλες τις βεβαιότητες και τα στερεότυπα; Προφανώς όχι! Ο σημερινός Ηγέτης απαιτείται να διαθέτει και κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που ξεφεύγουν από το αυστηρό πλαίσιο του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Ο σημερινός ηγέτης πρέπει, κατ’ αρχήν, να είναι ανθρώπινος. Κανείς δεν αισθάνεται άνετα όταν συνεργάζεται με κάποιον που δείχνει τέλειος. Το να αποκαλύπτουμε κάποιες «ελεγχόμενες» αδυναμίες σε εκείνους με τους οποίους συνεργαζόμαστε μας κάνει περισσότερο ανθρώπινους. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να είναι διαισθητικός. Για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, πρέπει να μπορούμε να διαβάζουμε πίσω από τις λέξεις. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και η γλώσσα του σώματος μεταδίδουν σημαντικότερα μηνύματα από αυτά που λέγονται. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να έχει ενσυναίσθηση, συνδυασμένη όμως με αυστηρότητα. Είναι απαραίτητο να σκύβουμε πάνω από τους ανθρώπους μας με προσοχή, απαιτώντας όμως από αυτούς τον καλύτερο εαυτό τους.
Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να είναι αυθεντικός και να είναι μοναδικός. Το να δείχνεις στους γύρω σου ότι είσαι μοναδικός αναδεικνύοντας εκείνες τις ιδιότητες που μόνον εσύ μπορείς να έχεις, είναι το ίδιο κρίσιμο με το να αναδείξεις τις μοναδικές ιδιότητες της μάρκας που εκπροσωπείς. Ο σημερινός ηγέτης πρέπει να συνδυάζει πολλά χαρακτηριστικά συναισθηματικής ευφυΐας, να είναι ανταποδοτικός, συνεργάσιμος, επικοινωνιακός, γεφυροποιός, ηθικός. Να αναγνωρίζει τα όρια, αλλά να μπορεί να τα ξεπερνά. Θα πρέπει να είναι ικανός να εξασφαλίζει έναν κοινό σκοπό και τον τρόπο για να επιτευχθεί.
Αυτός είναι, κατά την άποψή μου, ο μόνος τρόπος να μεγιστοποιήσει την απόδοση των ανθρώπων του, την δική του και, κατ’ επέκταση, της επιχείρησής του. Έτσι θα της εξασφαλίσει την δυνατότητα να παραμείνει παραγωγική και άρα υπαρκτή!
Όμως, πέραν αυτού, πρέπει και εμείς να αλλάξουμε σημαντικά. Γιατί, ακόμα και αν βρεθεί αυτή η πεφωτισμένη ηγεσία, λίγα πράγματα θα γίνουν αν εμείς που ακολουθούμε δεν έχουμε τα ίδια χαρακτηριστικά. Οι ηγεσίες δεν πετυχαίνουν αν αυτοί που ακολουθούν (οι followers) δεν μοιράζονται το ίδιο όραμα, δεν εμπνέονται από τον ηγέτη τους, δεν διέπονται από τις ίδιες αξίες και αρχές, δεν ενεργούν με τον ίδιο τρόπο.
Στην Ελλλάδα λοιπόν, πιθανότατα δε και στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, έχουμε έλλειψη ηγετών γιατί υπάρχει έλλειμμα αυτών που ακολουθούν. Όμως, αυτό το τελευταίο έλλειμμα προκύπτει από την έλλειψη ηγετών. Και αυτό είναι το πρόβλημα…
* Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου